از همان ابتدای معرفی کلمات UX و UI بر سر تعریف این دو، بحث های زیادی وجود دارد. UX در واقع به معنای تجربه کاربری و منظور از UI نیز همان رابط کاربری می باشد. البته با این تعریف کوتاه نیز نمی توان به چیزهای زیادی پی برد. از این رو ما قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که چگونه رابط کاربری باعث تاثیرپذیری تجربه استفاده از یک محصول می گردد. از آنجا که این دو کلمه با هم دیگر به وجود نیامده اند همین دلیل باعث ایجاد ابهاماتی در مفهوم آن ها شده است.
رابط کاربری کلمه قدیمی تری به شمار می آید و به نوعی قدمت آن به زمان ورود کامپیوتر به بازار برمی گردد. تجربه کاربری اما در دهه نود توسط دن نورمن یکی از کارکنان اپل به کار برده شد. وی در مصاحبه ویدئویی که در سن فرانسیسکو داشت، عنوان کرد تجربه کاربری به تجربه کلی کاربر از یک محصول، شرکت و خدمات آن مربوط می شود. این تجربه به نوعی در برگیرنده همه چیز، از سرویس دهی گرفته تا راحتی باز کردن بسته بندی یک محصول خواهد بود. از این رو جدایی رابط کاربری و تجربه کاربری در کجا صورت می گیرد؟ پاسخ این سوال به شخص پرسش کننده بستگی دارد. برای مثال ممکن است با پاسخ هایی از این قبیل رو به رو گردید:
UX و UI دو مفهوم کاملا مجزا می باشند، این دو از نظر مفهوم تا حدودی شبیه به هم هستند، رابط کاربری به نوعی زیرمجموعه ای از تجربه کاربری به شمار می آید، چگونگی تعریف شما از تجربه کاربری معنای این دو کلمه را تغییر خواهد داد.
- برای مثال یه خانه را مجسم کنید. ساختار فیزیکی آن در واقع همان چارچوب آن است (برنامه نویسی)
- عملکرد خانه تحت تاثیر سیستم سیمکشی برق و لوله کشی آب و تهویه هوا می باشد (تجربه کاربری)
- نحوه تعامل صاحب خانه با خانه و میزان لذت او از این خانه نیز به پنجره، دستگیره در، شیر آب و رنگ دیوار بستگی خواهد داشت (رابط کاربری)
همان طور که در این مثال مشاهده نمودید این مفاهیم کاملا مجزا می باشند. اگر چه با هم همبستگی هایی دارند اما همپوشانی آن ها بسیار ناچیز می باشد. در صورتی که طراحی تجربه کاربری تنها مختص به عملکرد خانه باشد اول از همه باید طراحی تجربه کاربری انجام شود و بعد از آن به سراغ طراحی رابط کاربری رفت. از نظر دیگر، تجربه کاربری تقریبا همه چیز است که آغاز آن از طراحی خانه می باشد و تا ساخت تمامی اجزای خانه و تحویل آن به سازنده یا خریدار ادامه خواهد داشت. طی این سناریو طراحی رابط کاربری یا با تجربه کاربری دارای همپوشانی است و یا زیر مجموعه از آن می باشد.
خب بد نیست تا به این جا یک جمع بندی از مواردی که از آن ها مطمئن هستیم داشته باشیم:
- امکان به کار بردن هیچ یک از این دو کلمه به جای دیگری وجود نخواهد داشت.
- تجربه کاربری و رابط کاربری دو مفهوم مرتبط به هم می باشند.
- این دو مفهوم با دارای همپوشانی هستند.
درک تفاوت های میان تجربه کاربری و رابط کاربری
- یک کسب و کار که برای محصول یا وب سایت خود به طراحی نیاز دارد بایستی به خوبی از سرویس هایی که باید بخرد آگاهی داشته باشد و در صورت انجام این کارها به شکل داخلی، باید به خوبی بداند که برای این کار بایستی فرد استخدام شده دارای چه مهارت هایی باشد.
- شرکت کوچکی که به شکل داخلی کار طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری را انجام می دهد، احتمال داشته بخواهد فردی را برای انجام این دو کار استخدام کند و از این رو ممکن است عدم آگاهی و شناخت کافی موجب شود که فردی را استخدام نموده که برای مثال یک طراح رابط کاربری است و نسبت به مهارت های تجربه کاربری بی اطلاع است و یا بالعکس.
- عدم شناخت کافی از این دو مفهوم ممکن است منجر به بستن قرارداد با فرد یا شخصی شده که از تمامی سرویس های مورد نیاز برخوردار نباشد و یا تخصص لازم برای انجام کاری که شرکت مد نظر داشته را نداشته باشد.
- احتمال داردیک طراح، جویای کار باشد و تنها صرف نیاز به شاغل شدن به کاری مشغول شود که هیچ سنخیتی با مهارت او نداشته باشد. در واقع عدم آشنایی فرد استخدام کننده با مفاهیم UX و UI باعث به بار آمدن چنین مشکلاتی خواهد شد.
بدیهی است که ضرورت درک مفهوم این دو کلمه، بسیار بالا می باشد. توجه و یا عدم توجه به طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری می تواند شکست و یا موفقیت یک محصول یا سرویس را رقم بزند.
اگر چه مفهوم اولیه تجربه کاربری بسیار ساده است اما این روزها با گذشت 20 سال از ایجاد این مفهوم، مفهوم تجربه کاربری نیز با پیشرفت فناوری و افزایش نیروی کار دستخوش تغییراتی شده است.
اما افراد برای آن که به یک طراح UX و یا UI تبدیل شده باید چه چیزهایی را یاد بگیرند؟
اصلی ترین وظایف یک طراح UX
- طراحی استراتژی: نقد و بررسی مشتری، آنالیز رقیبان، استراتژی تولید محصول و محتوا
- تهیه نمونه های اولیه و رسم مدل دو بعدی: ایجاد نمونه اولیه، آزمایش و تکرار، توسعه، برنامه ریزی، رسم مدل دو بعدی
- تحلیل و اجرا: هماهنگی با سازندگان، هماهنگی با طراحان رابط کاربری، بررسی و تکرار، پیگیری اهداف و ایجاد یکپارچه سازی
اصلی ترین وظایف طراح UI
- مشخصه پاسخگویی و تعاملی بودن: در نظرگیری تنظیماتی قابل استفاده برای تمامی دیوایس ها، تعاملی بودن و ساخت انیمیشن، در میان گذاشتن طراحی با برنامه نویس پروژه، پیاده سازی با برنامه نویس
- مشخصه های ظاهری: طراحی گرافیک و برند، راهنماهای کاربر، نقد و بررسی مشتری، تحقیق در زمینه طراحی
مهم ترین تفاوت هایی میان طراحان UX و UI
- تجربه کاربری مربوط به هدف و کارکرد یک محصول می باشد؛ حال آن که رابط کاربری در خصوص کیفیت تعامل کاربر با محصول می باشد.
- طراحی رابط کاربری از یک مشخصه هنری برخوردار می باشد چرا که مرتبط به طراحی و رابط کاربری محصول است، به نوعی حس دیداری، شنوایی و احساست کاربر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اما تجربه کاربری دارای یک مشخصه اجتماعی می باشد که تحقیق بازاری و ارتباط با مشتری ها برای درک نیازهایی که داشته را شامل می شود.
- تجربه کاربری بیشترین تمرکز خود را بر روی مدیریت پروژه و تحلیل از طریق ایده پردازی، توسعه و ارائه گذاشته اما رابط کاربری بیشتر دارای جنبه تکنیکی است تا برای محصول نهایی اجزای طرح را ایجاد کند.
UX و UI در واقع مفاهیمی هستند که امکان گذشتن از آن ها به شکل سطحی وجود نخواهد داشت. فارغ از تقسیم بندی و تعاریف آن ها، هر دو، بخش مهمی از توسعه و ارائه محصول به شمار می آیند. طی تحقیقات انجام شده از طریق تجربه مشتری می توان درآمد را افزایش داد و رابط کاربری نیز به نوعی سرمایه گذاری در محصول یا سرویس به شمار می آید.
منظور از محصول یا سرویس چیزی است که مشتری در قبال دریافت آن پولی پرداخت خواهد کرد و در صورتی که مشتری با وجود پرداخت پول آن چیزی که به دنبالش هست را پیدا نکند بار دیگر محصول دیگری را برای سرمایه گذاری انتخاب خواهد نمود. چه شما در یک شرکت دارای نیروی متخصص هستید و چه به دنبال فردی متخصص برای استخدام می باشید حتما در نظر داشته باشید که عملکرد تجربه کاربری و نیز رابط کاربری کاملا به شکل پویا می باشد. شما باید در زمان انتخاب نیروی مناسب برای این کار این سوال را از او بپرسید: چطور ممکن است که بتوان هم در تئوری و هم در عمل در UX و UI پیشتاز بود؟ در صورتی این افراد دائما در حال یادگیری باشند قطعا به راحتی جواب این سوال را خواهند داد.
این را به خاطر داشته باشید که این دو کلمه مدام با هم اشتباه گرفته شده و به صورت جابجا به کار برده می شوند و به این زودی ها نیز تفاوت میان آن ها برای عموم شفاف سازی نخواهد شد. حتی برخی از افراد متخصص نیز ممکن است این دو را با هم اشتباه بگیرند، پس ساده از این قضیه نگذرید و فکر نکنید که این دو مفهوم توسط افراد متخصص دیگر مطمئنا درست استفاده می شوند. البته نیازی به اثبات درست و غلطی اطلاعات افراد نمی باشد و هدف این است که بفهمیم آن ها به دنبال چه چیزی هستند. تنها این مهم است که شما به خوبی همدیگر را بفهمید، و در واقع رابط کاربری و تجربه کاربری نیز برمبنای کارایی فهمیدن می باشند. در صورتی که شما نیز در این خصوص نظر یا پیشنهادی دارید بسیار خوشحال میشویم، آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
خدا قوت مقاله خیلی خوبی بود 👌
با عرض احترام؛ از نظر خوب شما بسیار سپاسگذارم.
تو مقطع کارشناسی پروژمون بهینه سازی تجربه کاربری یا همان UX بود که من برای سیستم خودورداز بانک رو انتخاب کردم، متاسفانه اصلا سیستم خودپرداز ها اصولی و بهینه طراحی نشدن، به همین دلیل که اکثر سالمندان کشور براشون سخت با خودپرداز ها کار بکنن
با بکارگیری نیرو جوان و متخصصانی مثل شما حتما این قبیل مشکلات هم حل خواهد شد و استفاده از ابزارهای مختلف برای همه افراد ساده تر و راحت تر از قبل خواهد شد.
خیلی خوبه که شما به این مسائل تسلط دارید ؛ در صورتی که هر پیشنهاد یا انتقادی در خصوص موارد مختلف ui ux در نظر داشتید با ما در میون بزارید.